Skurcze i bóle brzucha — czego mogą być przyczyną i jak je szybko złagodzić?

Skurczowe bóle brzucha najczęściej pojawiają się pod wpływem nieprawidłowych nawyków żywieniowych i niezdrowego stylu życia, jednak mogą też mieć związek z poważniejszymi schorzeniami.

Ból brzucha to jedna z najczęstszych dolegliwości dotykająca osoby w różnym wieku, w tym również całkowicie zdrowe. Jednym z typowych odczuć bólowych w okolicach brzucha są skurcze jelitowe. Niekiedy pojawiają się z niegroźnych powodów, np. po spożyciu ciężkostrawnej potrawy, jednak mogą też wskazywać na poważniejsze schorzenia.

Co przyczynia się do skurczów i bólu brzucha?

Ból brzucha spowodowany skurczami jelit może pojawiać się z różnych przyczyn. Incydentalnie pojawiające się dolegliwości najczęściej mają związek z niesprzyjającymi organizmowi działaniami człowieka, czyli m.in.:

• niezdrowy tryb życia, w tym przede wszystkim stres,
• złe nawyki żywieniowe, m.in. przejadanie się, spożywanie potraw ciężkostrawnych, niewłaściwe komponowanie posiłków, łączenie składników itd.,
• nieprawidłowy sposób spożywania posiłków, m.in. jedzenie w pośpiechu, niedokładne przeżuwanie pokarmów, nieregularne odżywianie,
• intensywny wysiłek fizyczny (dolegliwości pojawiają się wtedy częściej po lewej stronie jamy brzusznej).

Ból wynikający ze zwiększonej czynności skurczowych mięśni gładkich narządów znajdujących się w jamie brzusznej może pojawiać się również pod wpływem zaburzeń czynnościowych, czyli np. w wyniku dyspepsji czy zespołu jelita drażliwego. Zaburzenia czynnościowe, które nie wykazują żadnych nieprawidłowości narządowych w badaniach laboratoryjnych czy obrazowych, zwykle mają związek z niezdrowym trybem życia, permanentnym stresem, nieodpowiednią dietą.

Dolegliwości w obrębie jamy brzusznej mogą wynikać też z choroby któregoś z narządów. Zaliczamy do nich m.in.:

– choroby zapalne żołądka czy jelit,

– wrzody żołądka i dwunastnicy,

– niedrożność i niedokrwienie jelit,

– organiczne choroby jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna),

– alergie pokarmowe i nietolerancja laktozy, fruktozy, sorbitolu,

– uchyłki jelita grubego.

Warto przy tym dodać, że w niektórych przypadkach źródłem skurczowych bólów mogą być dolegliwości organizmu spoza układu pokarmowego, np. stany zapalne jajników, ciąża pozamaciczna, choroby neurologiczne (np. półpasiec).

Objawy towarzyszące skurczom i bólom brzucha

Silnym skurczowym bólom najczęściej towarzyszą inne dolegliwości, wśród których wyróżniamy m.in.:

• uczucie rozpierania lub przelewania w jelitach,
• nudności,
• wzdęcia,
• biegunka,
• zgaga,
• zaparcia,
• nadmierne oddawanie gazów,
• ból głowy.

Domowe sposoby na łagodzenie dolegliwości

Jeśli przyczyną bólu brzucha i skurczów nie są choroby jelit, dolegliwości można skutecznie łagodzić domowymi sposobami. Należy wówczas zmienić sposób odżywiania. Warto spożywać lekkostrawne pokarmy o regularnych porach i unikać kawy, alkoholu, papierosów. Trzeba zadbać też o to, aby w posiłkach znajdowały się przyprawy o właściwościach rozkurczających i regulujących perystaltykę jelit, czyli m.in. bazylia, cząber, estragon. W ciągu dnia należy pić spore ilości płynów (niegazowanych i najlepiej bez cukru), a także prowadzić aktywny tryb życia. W ten sposób będziemy sprzyjać całemu organizmowi, w tym również układowi pokarmowemu.

• W celu złagodzenia doraźnych problemów warto sięgnąć po zioła. Jeśli po posiłku pojawia się ból brzucha, można wypić napar ziołowy. Właściwości kojące wykazują napary z nagietka, rumianku i dziurawca. Łagodzą nieprzyjemne dolegliwości i przyspieszają powrót do zdrowia.
• Do skutecznych ziół na problemy żołądkowe zaliczamy miętę. Mięta obniża napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego i sprzyja w łagodzeniu skurczów jelit i żołądka. Dodatkowo wpływa na poprawę samopoczucia.
• Pomocna jest również szałwia lekarska, która wspomaga łagodzenie dolegliwości układu trawiennego. Łagodzi skurcze jelit, a także wzdęcia, gazy i odbijanie.
• Przy skurczach żołądka i wzdęciach zaleca się stosowanie ziołowego olejku cynamonowego.
• Wśród innych olejków ziołowych, które pomagają łagodzić dyskomfort w żołądku i jelitach, a także wspomagają naturalne procesy trawienne, zaliczamy m.in. olejek lawendowy, cytronelowe, goździkowy.

Kiedy udać się do lekarza?

Do lekarza powinny udać się osoby, u których dolegliwości się nasilają, nabierają charakteru przewlekłego lub/i dołączają inne niepokojące objawy. Do symptomów, które powinny skłonić nas do natychmiastowego kontaktu ze specjalistą, zaliczamy:

• ból w klatce piersiowej,
• duszności,
• wymioty,
• żółtaczkę,
• gorączkę,
• niemożność wypróżniania się,
• stolec z domieszką krwi.