SIBO. Jak powinna wyglądać dieta w zespole przerostu bakteryjnego?

SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth) – czyli zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego – to choroba, w przebiegu której w jelicie cienkim pojawiają się bakterie na co dzień tam niebytujące. Objawia się to uciążliwymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Zespół SIBO leczy się przede wszystkim antybiotykami, ale bardzo ważne jest także stosowanie odpowiedniej diety.

Z tekstu dowiesz się:

• w jaki sposób objawia się SIBO,
• jak przebiega diagnostyka zespołu SIBO,
• kiedy należy sięgnąć po antybiotyki,
• na czym polega dieta SIBO.

Jelito cienkie ma około 5-6 metrów długości i jest wyścielone kosmkami, których zadaniem jest wchłanianie składników odżywczych dostarczanych organizmowi. Niestrawione resztki pokarmowe trafiają do jelita grubego i tam są rozkładane przez bakterie – zdarza się jednak, że bytujące na co dzień w jelicie grubym bakterie przedostają się do jelita cienkiego i tam nadmiernie się namnażają. Może to być spowodowane m.in. zmniejszoną perystaltyką jelita cienkiego, za małą ilością kwasu żołądkowego lub zaburzeniami w produkcji enzymów trawiennych. Stan ten określa się nazwą SIBO (small intestinal bacterial overgrowth – czyli zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego). Choroba SIBO częściej rozwija się również u osób z innymi schorzeniami układu pokarmowego, m.in. chorobą Leśniowskiego-Crohna czy zespołem jelita drażliwego.

SIBO – objawy

Zespół SIBO objawia się uciążliwymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, takimi jak:

• bóle brzucha,
• wzdęcia,
• gazy,
• biegunki lub zaparcia,
• zgaga,
• mdłości.

Nasilają się one wieczorem, po spożyciu produktów fermentowanych oraz świeżych warzyw.

SIBO – diagnostyka

Diagnostykę SIBO może prowadzić zarówno lekarz rodzinny, jak i specjalista – np. gastrolog. Podstawą są badania laboratoryjne krwi i moczu, poglądowo może zostać wykonane również USG jamy brzusznej. Kluczowy w diagnostyce jest jednak tzw. test na SIBO, a więc wodorowy test oddechowy. Pacjent najpierw wypija roztwór zawierający cukier rozkładany przez bakterie jelitowe – po pewnym czasie przy pomocy specjalnej aparatury mierzy się poziom wodoru (wydzielanego w procesie fermentacji cukru przez bakterie) w wydychanym powietrzu. Dla jak najbardziej miarodajnych wyników już na około 7 dni przed testem na SIBO pacjent powinien stosować odpowiednią dietę.

SIBO – leczenie antybiotykami

Podstawą leczenia zespołu SIBO jest antybiotykoterapia, przy czym dobór antybiotyków jest dość ograniczony, bo należy stosować leki działające bezpośrednio w jelitach, a nie wchłaniane do krwiobiegu. Leczenie antybiotykami trwa około 2-3 tygodnie.

SIBO – dieta ważnym elementem leczenia

Obok antybiotykoterapii bardzo ważnym elementem leczenia SIBO jest odpowiednia dieta. Najczęściej stosuje się tzw. dietę low FODMAP, która polega na ograniczeniu lub całkowitym wyeliminowaniu z jadłospisu produktów zawierających fruktozę, laktozę, fruktany, galaktany i poliole, czyli słabo wchłanialne i szybko fermentujące węglowodany. Produkty bogate w te węglowodany są bowiem rozkładane przez bakterie jelitowe, co może nasilać dolegliwości. Zalicza się do nich:

• niektóre warzywa (cebulę, kalafior, por, soczewicę, buraki, kapustę)
• niektóre owoce (jabłka, gruszki, nektarynki, brzoskwinie),
• mleko, twaróg, śmietanę,
• produkty z mąki pszennej,
• orzechy nerkowca i pistacje,
• miód.

Oczywiście należy pamiętać, że dieta SIBO ma za zadanie dostarczać pacjentowi niezbędnych składników odżywczych (białka, tłuszcze, węglowodany), witamin oraz mikroelementów. I tak osoby z chorobą SIBO bez obaw spożywać mogą:

• warzywa – marchew, pomidory, ogórki, paprykę, seler, sałatę, dynię,
• owoce – banany, winogrona, kiwi, cytrusy, jagody, truskawki,
• sery żółte i pleśniowe, mleko ryżowe i migdałowe, masło,
• mięso, ryby, drób, jaja,
• pieczywo z mąki orkiszowej i owsianej, ryż, płatki owsiane,
• orzechy włoskie, migdały, orzeszki ziemne, pestki dyni, nasiona słonecznika.